ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ
Θέμα: 10 Οκτωβρίου 2018: Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας
«Νέοι και ψυχική υγεία σε έναν μεταβαλλόμενο κόσμο»
[su_row][su_column size=\”1/2\” center=\”no\” class=\”\”][/su_column][su_column size=\”1/2\” center=\”no\” class=\”\”]
[/su_column][/su_row]
Λευκωσία, 9 Οκτωβρίου, 2018.
Η εφηβεία και τα πρώτα χρόνια της ενηλικίωσης είναι μια περίοδος ζωής με πολλές μεταβάσεις. Οι νεαροί μεγαλώνουν τόσο σωματικά όσο και ψυχολογικά, μαθαίνοντας πώς να περνάνε με ασφάλεια τον χρόνο μακριά από την οικογένειά τους με φίλους και συντρόφους.
Αυτή μπορεί να είναι μια εποχή κατά την οποία οι νέοι μπορεί να αναλάβουν νέους ρόλους που τους ανταμείβουν και προκαλούν. Μπορεί επίσης να υπάρχουν στιγμές μεγάλου άγχους, μερικές φορές να οδηγούνται σε ψυχική δυσφορία, και ίσως σοβαρή συναισθηματική αναταραχή. Μέσα από έρευνες ξέρουμε ότι το 50% των ψυχικών διαταραχών αναπτύσσεται μέχρι την ηλικία των 14 ετών, ενώ μέχρι το 75% αναπτύσσεται μέχρι την ηλικία των 24 ετών. Τα περισσότερα περιστατικά δεν αναγνωρίζονται με αποτέλεσμα να μη λαμβάνουν τη βοήθεια και στήριξη που χρειάζονται.
Η εφηβεία είναι επίσης μια περίοδος όπου τα βασικά προβλήματα υγείας εμφανίζονται μέσα από συμπεριφορές. Μπορεί να είναι συμπεριφορές που θέτουν σε κίνδυνο την υγεία ή συμπεριφορές υψηλού κινδύνου που μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρή βλάβη. Αυτές οι συμπεριφορές μπορεί μερικές φορές να είναι μοιραίες. Τα σοβαρότερα προβλήματα για τους νέους σχετίζονται με την κατάχρηση ουσιών, τις κακές συνθήκες ζωής, την κακή ποιότητα ζωής και τη φτωχή ψυχική υγεία. Σε αυτή την ηλικιακή ομάδα ανά τον κόσμο, τα τροχαία ατυχήματα αποτελούν το πρώτο αίτιο θανάτου, ενώ οι αυτοκτονίες το δεύτερο.
Τις τελευταίες δεκαετίες έχει αναπτυχθεί η προληπτική προσέγγιση, όπου η αναζήτηση της ευημερίας όλων των νέων είναι ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης των προβλημάτων ψυχικής υγείας των εφήβων, αντί να επικεντρώνονται οι προσπάθειες στην παροχή βοήθειας σε ένα άτομο τη στιγμή που θα γίνει άσχημα. Αυτή η προσέγγιση αποσκοπεί στην αποφυγή κινδύνων και στην αποφυγή καταστάσεων που θα μπορούσαν να τους βλάψουν.
Αυτή η προσέγγιση έχει κάνει μια δραματική αλλαγή. Η προώθηση και η πρόληψη θεωρούνται δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, με στόχο την αύξηση της συμπεριφοράς των νέων για την αντιμετώπιση των προκλήσεων της ζωής με ελάχιστα επιβλαβή αποτελέσματα και την ταυτόχρονη μεγιστοποίηση της ευημερίας, της αυτοπεποίθησης και της κοινωνικής δέσμευσής τους.
Οι συνθήκες ζωής στις περισσότερες περιοχές του κόσμου βελτιώνονται γενικά και οι θάνατοι των νέων μειώνονται ως αποτέλεσμα πολλών παρεμβάσεων και προώθηση προληπτικών μέτρων στην παιδική ηλικία. Ωστόσο, αντιμετωπίζουν πολλές νέες προκλήσεις:
- τον τεχνολογικό κόσμο όπου οι προσωπικές σχέσεις στο διαδίκτυο μπορούν να είναι πολύ διαφορετικές από ό, τι στον πραγματικό κόσμο.
- αντιμετωπίζουν επίσης, μαζί με όλες τις ηλικιακές ομάδες, τις περιβαλλοντικές, πολιτικές και κοινωνικοοικονομικές αλλαγές που έχουν οδηγήσει σε ένοπλες συγκρούσεις και ανθρωπιστικές κρίσεις, αναγκάζοντας πολλές οικογένειες, με νέα μέλη, να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους.
Οι ψυχολόγοι διαδραματίζουν βασικό ρόλο στον τομέα της επιστήμης της πρόληψης
Η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Συνδέσμων Ψυχολόγων (EFPA) και ο Σύνδεσμος Ψυχολόγων Κύπρου υπογραμμίζουν την επιτακτική ανάγκη να αναπτυχθούν δημόσιες πολιτικές που βασίζονται σε ερευνητικά δεδομένα που αναπτύσσονται από ερευνητές, συμπεριλαμβανομένων ψυχολόγων, από τον τομέα της επιστήμης της πρόληψης ώστε οι δράσεις που πραγματοποιούνται να ανταποκρίνονται σε αναγνωρισμένες ανάγκες που οι ίδιοι οι νέοι μας υποδεικνύουν. Αυτές οι δημόσιες πολιτικές πρέπει να είναι «φιλικές για τους έφηβους» και να στοχεύουν στην προώθηση των προσωπικών και κοινωνικών τους ικανοτήτων, της κοινωνικής τους δέσμευσης και των ευκαιριών ζωής τους, ώστε να δημιουργήσουν ισχυρά δίκτυα υποστήριξης για τους νέους.
Οι ψυχολόγοι διαδραματίζουν βασικό ρόλο σε αυτόν τον τομέα, βασιζόμενοι στην ψυχολογική επιστήμη και πρακτική.
Επιπρόσθετα, παραδείγματα προγραμμάτων-καλών πρακτικών που εφαρμόζονται από ομάδες ψυχολόγων και που αποσκοπούν στην υποστήριξη των νέων για ένα καλό ξεκίνημα στη ζωή και μια ακμάζουσα εφηβεία υπάρχουν και εφαρμόζονται ήδη ανά τον κόσμο. Ο συντονισμός μεταξύ τους όμως αποτελεί προτεραιότητα ώστε να μειωθεί η επικάλυψη των αναγκών, καθώς και να αποφεύγεται το να βασίζονται οι όποιες προσπάθειες σε ενδιαφέροντα των επαγγελματιών υγείας ή προσωπικές αντιλήψεις αντί στις πραγματικές ανάγκες. Παράλληλα, είναι σημαντική η εξειδικευμένη εκπαίδευση των επαγγελματιών σε θέματα εφηβείας, καθώς και ο συντονισμός μεταξύ επαγγελματιών και φορέων ώστε να αναπτυχθούν δράσεις που να προσφέρονται πέραν των συνηθισμένων και να συμπεριλάβουν μέρος του πληθυσμού των νέων που συστηματικά παραμελείται.
Απαιτείται δράση
Στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ημέρας Ψυχικής Υγείας 2018, η EFPA και ο ΣΨΚ υπογραμμίζουν ότι αυτή η εστίαση στην καθολική πρόληψη και στη γενική ευημερία και την κοινωνική δέσμευση δεν θα αποτρέψει όλα τα προβλήματα ψυχικής υγείας των εφήβων. Εκείνοι που αναπτύσσουν προβλήματα έχουν το δικαίωμα να έχουν πρόσβαση σε ένα τοπικό, βιώσιμο σύστημα υγείας για να τους αντιμετωπίσουν και να παρέχουν επαρκή φροντίδα.
Οι φορείς παροχής υπηρεσιών ψυχικής υγείας για εφήβους και νέους πρέπει να κάνουν πολλά για να βελτιώσουν τα πρότυπά τους, όπως δείχνει η έκθεση του ειδικού εισηγητή του ΟΗΕ για το δικαίωμα στην υγεία, κου Dainius Pūras. Οι ψυχολόγοι έχουν πολλά να προσφέρουν ως θετικές εναλλακτικές λύσεις και πρέπει να εργαστούν για να εξασφαλίσουν ότι όλες οι υπηρεσίες ψυχικής υγείας θα δώσουν προτεραιότητα στην πρόληψη και θα σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Τέλος ανακοίνωσης.